اثر سیستم‌های تربیت بر خصوصیات کمی، کیفی و غلظت عناصر غذایی میوه سیب

سابقه و هدف: سیب یکی از مهم‌ترین محصولات باغی است که هر ساله سهم زیادی از تجارت جهانی محصولات کشاورزی را به خود اختصاص داده است (4). مدیریت بهینه عوامل محیطی به ویژه استفاده درست از نور خورشید یکی از راهکارهای افزایش کمیت و کیفیت میوه است. استفاده از سیستم های تربیت از مهمترین عملیات باغی برای استفاده کامل و درست از نور خورشید است و افزون بر این، موجب افزایش عملکرد و کیفیت محصول و عمر پس از برداشت میوه و همچنین منجر به کاهش کاربرد سموم شیمیایی، آسیب دیدگی محصول روی گیاه و هزینه کارگری می شود (7). بنابراین تحقیق حاضر، با هدف ارزیابی اثر سیستم‌های مختلف تربیت (وی شکل، هایتک و کوردون)، روی کمیت، کیفیت، میزان رنگ گیری و غلظت عناصر غذایی میوه سیب ‌رقم‌های ‘گالا’ و ‘دلبار استیوال’ انجام شد.مواد و روش‌ها: به منظور ارزیابی نوع سیستم تربیت بر ویژگی‌های کمی، کیفی، غلظت عناصر غذایی و شاخص‌های رنگ گیری میوه درختان سیب آزمایشی با دو عامل سیستم تربیت و رقم‌، به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی و با سه تکرار در سال 1392، انجام شد. سیستم‌های تربیت شامل (وی شکل، هایتک و کوردون) و رقم‌های سیب شامل‌ (‘گالا’ و ‘دلبار استیوال’)، بودند.یافته‌ها: نتایج نشان داد، نوع سیستم تربیت به طور معنی‌داری بر ویژگی‌های کمی و کیفی میوه، غلظت عناصر غذایی و شاخص‌های رنگ گیری میوه موثر است. وزن تر، خشک و سطح برگ (47/1 و 51/0 گرم و 2/4767 میلیمتر مربع) در سیستم هایتک به طور معنی‌داری از دو سیستم تربیتی دیگر بیشتر بود. بیشترین درصد تشکیل میوه به ترتیب در سیستم‌های هایتک (67/14%) و وی شکل (07/13%)، مشاهده شد در حالی‌که بیشترین میزان عملکرد و کارآیی عملکرد به ترتیب در سیستم‌های کوردون (42/13 کیلوگرم بر هکتار و 88/0 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع) و هایتک (23/11 کیلوگرم بر هکتار و 69/0 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع)، مشاهده شد. مقدار سفتی بافت میوه، شاخص a* (سبزی- قرمزی) و غلظت عناصر فسفر، پتاسیم و کلسیم در میوه رقم ‘گالا’ در هر سه سیستم تربیتی به طور معنی‌داری بیشتر از رقم ‘دلبار استیوال’ بود. بر اساس نتایج به دست آمده، درصد تشکیل میوه نهایی (65/13%)، میزان عملکرد (49/14 کیلوگرم در هر درخت) و کارآیی عملکرد (93/0 کیلوگرم در سانتیمتر مربع)، وزن میوه (06/123 گرم) و مقدار هدایت الکتریکی عصاره میوه (21/1)، در رقم ‘گالا’ به طور معنی‌داری بیشتر از درصد تشکیل میوه نهایی ( 86/10%)، میزان عملکرد و کارآیی عملکرد (13/7 کیلوگرم در هر درخت و 53/0 کیلوگرم در سانتیمتر مربع)، وزن میوه (63/101 گرم) و مقدار هدایت الکتریکی عصاره میوه (01/1) در رقم ‘دلبار استیوال’ بود. در حالیکه مقدار اسیدیته قابل تیتراسیون در رقم ‘دلبار استیوال’ به طور معنی داری بیشتر از رقم ‘گالا’ بود. نتیجه گیری: در مجموع، نتایج حاصل از بررسی صفات کمی و کیفی، غلظت عناصر غذایی و شاخص‌های رنگ‌گیری میوه نشان داد که رقم ‘گالا’ به ترتیب در سیستم‌های تربیتی هایتک و وی شکل و رقم ‘دلبار استیوال’ در سیستم‌های تربیتی هایتک و کوردون دارای وضعیت مطلوبتری بودند.